Cảnh sát Đức bắt nhầm người trong vụ xe tải lao vào khu chợ Giáng sinh?
VIDEO: 3 xe tay ga tầm giá 30 triệu đồng tại Việt NamLàm gì để không bị xóa đăng ký thường trú khi vắng nhà?
Tờ Hoàn Cầu thời báo đưa tin Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiếp Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu tại Bắc Kinh vào ngày 28.2.Lưu ý rằng Trung Quốc và Nga là láng giềng hữu nghị và là những người bạn thực sự, ông Tập cho biết ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã liên lạc 2 lần trong năm nay, vạch ra các kế hoạch tổng thể cho sự phát triển quan hệ Trung - Nga và có những trao đổi sâu rộng về một loạt các vấn đề quốc tế và khu vực quan trọng.Nhà lãnh đạo Trung Quốc nói rằng 2 bên cần duy trì trao đổi chặt chẽ ở mọi cấp để thực hiện đầy đủ sự đồng thuận đã đạt được giữa 2 nguyên thủ quốc gia, thúc đẩy quan hệ láng giềng hữu nghị lâu dài, phối hợp chiến lược toàn diện và hợp tác cùng có lợi giữa 2 nước.Ông Shoigu chuyển lời chào thân ái của Tổng thống Putin tới Chủ tịch Tập, cho biết ông Putin rất coi trọng tình bạn chân thành và mối quan hệ gần gũi với ông Tập. Theo ông Shoigu, mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc đã đạt cấp độ cao chưa từng có và không nhằm vào bên thứ 3 nào. Trong cuộc gặp cùng ngày với ông Shoigu, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng mối quan hệ giữa 2 nước "vững như bàn thạch và không thể lung lay", theo Reuters dẫn thông cáo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Hai bên đồng ý sẽ tổ chức một vòng tham vấn an ninh chiến lược mới vào thời điểm thích hợp, theo thông cáo. Đây là chuyến thăm thứ 2 của ông Shoigu đến Trung Quốc trong 3 tháng qua.Trong một diễn biến khác, Reuters ngày 28.2 dẫn các nguồn tin cho hay Bộ trưởng Năng lượng Anh Ed Miliband sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 3 để nối lại đối thoại về hợp tác năng lượng và gặp gỡ các nhà đầu tư Trung Quốc. Dự kiến ông Miliband sẽ thăm Bắc Kinh từ ngày 17-19.3.
Công ty EPS tặng quà tết cho hàng chục gia đình chính sách
Cảnh hài hước nói trên nhanh chóng thu hút sự chú ý trên các nền tảng mạng xã xã hội, theo báo The Tribune. Việc Thủ tướng Canada Justin Trudeau mang ghế theo liên quan nhiều đến truyền thống hơn là bất kỳ sự phản đối nào.Dù hình ảnh được lan truyền đã thu hút sự chú ý của công chúng, nhưng đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong nền chính trị Canada, khi cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Canada Mark Carney vừa giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc đua trở thành lãnh đạo đảng Tự do cầm quyền và sẽ kế nhiệm Thủ tướng Trudeau.Ông Carney đã gặp ông Trudeau hôm 10.3 và cho hay việc chuyển giao quyền lực chính thức sẽ diễn ra nhanh chóng. "Sự chuyển giao đó sẽ diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng", ông Carney cho hay sau khi gặp ông Trudeau. Ông Trudeau vẫn là thủ tướng cho đến khi ông Carney chính thức tiếp quản vai trò này. Ông Carney có khả năng sẽ chính thức trở thành thủ tướng trong vài ngày tới, theo tờ Globe and Mail.Trước khi công bố người kế nhiệm, ông Trudeau ngày 10.3 đã nêu bật những "thành tựu" của đảng Tự do trong thập niên qua. "Tôi vô cùng tự hào về những gì chúng ta đã làm trong 10 năm qua cho tầng lớp trung lưu và những người đang nỗ lực để gia nhập tầng lớp này", ông Trudeau phát biểu tại Hội nghị Lãnh đạo Tự do.Khi đảng Tự do bước vào kỷ nguyên mới, ông Trudeau nhấn mạnh đảng này "có trách nhiệm đảm bảo rằng Canada vẫn là quốc gia tốt nhất trên trái đất".Thủ tướng Trudeau hồi tháng 1 công bố ý định từ chức thủ tướng và lãnh đạo đảng Tự do, khi cho rằng đảng này đang đấu đá nội bộ gây xao lãng và Canada xứng đáng với "một lựa chọn thực sự" trong kỳ bầu cử tới. Dự kiến, ông Carney sẽ làm thủ tướng đến hết thời gian còn lại trong nhiệm kỳ của ông Trudeau và Canada sẽ tổ chức tổng tuyển cử trước ngày 20.10.
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Dân bức xúc vì doanh nghiệp chậm sửa chữa đường hư hỏng
Tối 30.1, Đội Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an H.Hóc Môn (TP.HCM) đang tích cực xử lý hiện trường vụ cháy lớn xưởng giày da.Thông tin ban đầu, hơn 19 giờ cùng ngày, đám cháy bùng lên tại xưởng sản xuất giày da nằm trên đường Tân Xuân 2, xã Tân Xuân. Phát hiện vụ việc, người dân hô hoán nhau tìm cách dập lửa nhưng bất thành.Tại hiện trường, cột khói bốc lên cao ngút, lửa cháy lan sang nhà dân liền kề, kèm sức nóng dữ dội.Lực lượng Công an xã Tân Xuân nhanh chóng có mặt di tản người dân khu vực. Lực lượng Đội CSGT - trật tự Công an H.Hóc Môn cũng được điều động để phân luồng giao thông, phối hợp các đơn vị liên quan đảm bảo trật tự tại khu vực.Lúc 19 giờ 21 phút, Đội Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an H.Hóc Môn tiếp nhận tin báo cháy tại khu vực nói trên. Nhiều xe chuyên dụng cùng hàng chục chiến sĩ cán bộ nhanh chóng đến hiện trường, triển khai công tác chữa cháy.Đến khoảng 21 giờ cùng ngày, đám cháy cơ bản được khống chế. Lực lượng chức năng đang tiếp tục làm mát hiện trường. Hiện nguyên nhân và thiệt hại từ vụ hỏa hoạn chưa được thống kê.
